Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΒΟΡΥΛΛΑ
Σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «Διασφάλιση δημοσιονομικής ισορροπίας: Μεταρρύθμιση πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης – Τροποποίηση ν. 4270/2014 για την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1265 του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2024 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ σχετικά με τις απαιτήσεις για τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών μελών και λοιπές διατάξεις».
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η κυβέρνηση φέρνει προς συζήτηση νομοσχέδιο με στόχο την μεταρρύθμιση του πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης και συγκεκριμένα την τροποποίηση του μνημονιακού νόμου 4270/2014 για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2024/1265 σχετικά με τις απαιτήσεις για τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών μελών και διάφορες άλλες διατάξεις.
Πριν τοποθετηθούμε στο παρόν νομοσχέδιο, θα θέλαμε να αναφερθούμε στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ το οποίο κυριαρχεί στην επικαιρότητα, διότι από ότι φαίνεται οι ασκοί του Αιόλου άνοιξαν και η χώρα μας βρίσκεται για μια ακόμα φορά στο μάτι των ελεγκτικών μηχανισμών της ΕΕ.
Οι Βρυξέλλες πλέον έχουν ανοίξει φάκελο για όλα τα κοινοτικά κονδύλια που ρέουν προς την Ελλάδα. Και ειδικά για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στο μικροσκόπιο της ΕΕ βρίσκονται 2 δις ευρώ, με τη λίστα των «ευνοημένων» να φέρεται να περιορίζεται σε 10 ονόματα εταιρειών. Ένα από τα στοιχεία που χτύπησαν το καμπανάκι ήταν πως εξετάστηκαν 110 διαγωνισμοί και στους 101 διαπιστώθηκε ότι εμφανίστηκε μόνο μια εταιρεία, οπότε και της έγινε η ανάθεση του έργου χωρίς να υπάρξει πραγματικός ανταγωνισμός.
Από ότι φαίνεται οι απ’ ευθείας αναθέσεις σε φιλικές εταιρίες είναι ο κανόνας για την Κυβέρνηση της ΝΔ. Να θυμίσουμε ότι κόλαφο για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων αποτελεί η πρόσφατη έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο για μια ακόμη φορά αναδεικνύει τις διαχρονικές πλημμέλειες στο συγκεκριμένο πεδίο της οικονομίας. Δυστυχώς και αυτή η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεν είχε κάποιο αποτέλεσμα, διότι η κυβέρνηση είναι δέσμια των συμφερόντων που υπηρετεί σε τέτοιο βαθμό, που να κλείνει τα μάτια σε παρανομίες οι οποίες σήμερα ανακαλύπτονται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Να τονίσουμε ότι ο φάκελος των παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων δεν έχει κλείσει ούτε κατά διάνοια. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για συνολικό πρόστιμο που ενδέχεται να ξεπεράσει το 1 δις ευρώ, πέραν του βεβαιωμένου διοικητικού προστίμου των 415 εκατ. ευρώ. Το πρόστιμο θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, παρά περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις κυβερνητικών στελεχών, που εναγώνιος προσπαθούν να μπερδέψουν τους πολίτες.
Η κυβέρνηση μπροστά στις καταιγιστικές εξελίξεις και πανικόβλητη προσπαθεί να κάνει τα αυτονόητα, να ετοιμάσει από την αρχή έναν μηχανισμό ανακτήσεων: ΑΑΔΕ, Οικονομική Αστυνομία, ένα task force που θα «χτυπάει» στα ΑΦΜ με μεγάλες επιδοτήσεις και θα ζητά πίσω τα ποσά έντοκα. Ασφαλώς και ο μηχανισμός ανακτήσεων θα πρέπει να γίνει και να λειτουργήσει γρήγορα και αποτελεσματικά, αλλά φοβόμαστε ότι σε μεγάλο βαθμό απλά θα βεβαιωθούν στα ΑΦΜ και δεν θα εισπραχθούν ποτέ, απλά θα αυξηθούν οι ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις.
Επίσης θα πρέπει να εξεταστεί αν κάποιοι λειτούργησαν απλά σαν αχυράνθρωποι που απλά εισέπραξαν επιδοτήσεις για λογαριασμό άλλων προσώπων με υψηλές θέσεις.
Το Κίνημά μας υποστηρίζει ότι ο έλεγχος θα πρέπει να επεκταθεί πέραν των «κόκκινων» ΑΦΜ των αγροτών και να γίνει και στις διοικήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ και των άμεσων συγγενικών προσώπων (σε συζύγους και τα τέκνα τους) τουλάχιστον της τελευταίας δεκαετίας, καθώς και σε πολλά στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ που είχαν κρίσιμες θέσεις στην επεξεργασία δεδομένων και στην κατανομή κοινοτικών ενισχύσεων.
Όσο για το Συνέδριο του Εκονομιστ που διοργανώθηκε στο Grand Resort Lagonisi και παραβρέθηκε και ο κ. Μητσοτάκης, θα σταθούμε στην ερώτηση που του έγινε, για ποιο πλεόνασμα μιλάει η κυβέρνηση, αυτό που περιλαμβάνει τις οφειλές του Δημοσίου προς το Grand Resort Lagonisi ύψους 1 δις ευρώ περίπου, οι οποίες είναι τελεσίδικες με αποφάσεις της δικαιοσύνης; Ή στο πλεόνασμα που δεν περιλαμβάνει αυτές τις οφειλές; ….
Επί του νομοσχεδίου, μετά από μια δεκαετία σκληρών μνημονιακών πολιτικών που εφαρμόστηκαν στην χώρα μας, υποχρεούμαστε να ενσωματώσουμε την Οδηγία 2024/1265, η οποία στοχεύει στην ενίσχυση των δημοσιονομικών πλαισίων των κρατών-μελών, με πιο αυστηρούς κανόνες υποβολής και αξιολόγησης δημοσιονομικών προβλέψεων, παρουσίαση πολυετών προγραμμάτων και αξιολόγηση των δαπανών, καθώς και την αποφυγή υπερβολικών ελλειμμάτων και χρεών.
Το Κίνημά μας εντοπίζει μια σειρά από καθοριστικά ζητήματα που θα προκαλέσει η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2024/1265.
Το πρώτο ζήτημα είναι οι απαιτούμενοι αυστηροί βαθμοί συμμόρφωσης, που ενδεχομένως να οδηγούν σε εξαναγκασμούς, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ιδιαιτερότητα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Στην πραγματικότητα μειώνεται ο εθνικός έλεγχος στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών μελών, ενώ μεταβιβάζεται μέρος της δημοσιονομικής ευθύνης στους τεχνοκράτες των Βρυξελλών.
Με την ενσωμάτωση της Οδηγίας και την ανάλυση βιωσιμότητας Χρέους, έχει θεσμοθετηθεί ότι για Χρέος πέραν του 60% του ΑΕΠ και για έλλειμμα πάνω από 3%, μπορούν να επιβληθούν δημοσιονομικοί κανόνες, δηλαδή ένα μνημόνιο με διαφορετικό όνομα.
Οι απαιτούμενοι αυστηροί βαθμοί συμμόρφωσης, μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική πολιτική, δρώντας περιοριστικά σε τομείς όπως οι δημόσιες στην παιδεία, την υγεία και το κράτος πρόνοιας.
Επί της ουσίας, με την υιοθέτηση αυστηρών κανόνων συμμόρφωσης, δίνεται προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση του Χρέους και των περιορισμό των ελλειμμάτων και όχι στις παραγωγικές επενδύσεις.
Μη ξεχνάμε ότι στην χώρα μας λόγω των μνημονίων, λειτουργεί και το λεγόμενο Υπερταμείο, από το οποίο το 50% των εσόδων του διατίθενται στην αποπληρωμή του Χρέους, ενώ οι δανειστές μας έχουν καθοριστικό λόγο στις όποιες αποφάσεις του.
Το δεύτερο ζήτημα έχει σχέση με τις παραγωγικές και τις δημόσιες επενδύσεις. Η μεταρρύθμιση δεν πρέπει να θέτει εμπόδια και να ακινητοποιεί τον δημόσιο τομέα, αλλά να του επιτρέπει να υποστηρίζει κρίσιμες επενδύσεις σε τομείς όπως η Πράσινη και η Ψηφιακή μετάβαση, Εκπαίδευση, Υγεία, Υποδομές.
Το Κίνημά μας πιστεύει σε μια διαφοποιημένη οικονομική πολιτική, που δεν θα εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις χρηματοδοτήσεις της ΕΕ μεσω ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα σημαντικός και περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία μεταλλευμάτων και ορυκτών, στα οποία περιλαμβάνονται πολλά κρίσιμα μέταλλα και σπάνιες γαίες, τα οποία δυστυχώς δεν αξιοποιούνται μέχρι και σήμερα.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση θα πρέπει να αλλάξει οικονομική πολιτική και πέραν των χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, να θέσει ως νέο Εθνικό Στόχο το τρίπτυχο, Εξόρυξη Φυσικού Αέριου και Πετρελαίου, Παραγωγή και μεταφορά πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, Εξόρυξη και επεξεργασία κρίσιμων μετάλλων και σπάνιων γαιών.
Το Κίνημά μας πιστεύει ότι με την τροποποίηση του μνημονιακού νόμου 4270/2014 για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2024/1265 σχετικά με τις απαιτήσεις για τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών μελών, δεν θα έχουμε την απαιτούμενη ελευθερία για να κάνουμε όλες εκείνες τις παραγωγικές δημόσιες επενδύσεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν την χώρα μας, αυξάνοντας κατακόρυφα την ευημερία μας.
Η υιοθέτηση νέων δημοσιονομικών κανόνων με στόχο μείωσης του χρέους που θα διαφοροποιούνται μεταξύ των κρατών μελών και θα προκύπτουν από την Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους στην οποία θα προβαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρά κατά πόσο θα είναι εφικτό η επίτευξη του για την Ελληνική Οικονομία.
Η Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους στην οποία θα προβαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν γνωρίζουμε με ποια κριτήρια θα γίνεται, ποια μακροοικονομικά στοιχεία θα λαμβάνονται υπόψη και ποιες ιδιαιτερότητες κάθε χώρας. Αναλυτικά:
- Η χώρα μας για μια δεκαετία πέρασε από μια σκληρή φάση προσαρμογής μέσω μνημονίων.
- Είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε υψηλό αμυντικό προϋπολογισμό λόγω του κινδύνου στα ανατολικά μας σύνορα.
- Δεν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τον υποθαλάσσιο πλούτο μας, ο γείτονας μας ξεκάθαρα επιβουλεύεται την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα μας.
- Όπως ήδη αναφέραμε το Χρέος μας εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό ως ποσοστό του ΑΕΠ, έστω και αν παρουσίασε ποσοστιαία μείωση τα τελευταία έτη λόγω αύξησης του ΑΕΠ. Σε ονομαστικές τιμές όμως είναι αρκετά υψηλά τα μεγέθη, είτε αναφερόμαστε στο Χρέος Γενικής Κυβέρνησης είτε στο Ακαθάριστο Χρέος.
Το 2019 που ανέλαβε η κυβέρνηση της ΝΔ το Χρέος ανέρχονταν σε 331 δις ευρώ, ενώ το 2024 σε 365 δις ευρώ, δηλαδή το χρέος μας σε ονομαστικές τιμές αυξήθηκε σε ονομαστικές τιμές κατά 34 δις ευρώ μέσα σε 6 χρόνια.
Και μιας και με το παρόν νομοσχέδιο ενσωματώνουμε την Οδηγία 2024/1265, να θυμίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή προς την χώρα μας τον Φεβρουάριο, με την οποία την καλεί να μεταφέρει πλήρως στο εθνικό μας δίκαιο δύο πολύ σημαντικές Οδηγίες.
Με την Οδηγία 2020/285 σχετικά με το καθεστώς ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις, επιτρέπει στις μικρές επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μέχρι 85 χιλ. ευρώ να πωλούν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να επιβάλλουν ΦΠΑ, με αποτέλεσμα να τις ελαφρύνει από ορισμένες υποχρεώσεις συμμόρφωσης όσον αφορά τον ΦΠΑ.
Με την Οδηγία 2022/542, με την οποία επιτρέπεται η χρήση μειωμένων συντελεστών από τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μηδενικών συντελεστών για βασικά προϊόντα, όπως τρόφιμα, φαρμακευτικά προϊόντα και προϊόντα που προορίζονται για ιατρική χρήση.
Θα θέλαμε να σταθούμε στο μέρος Ζ’ του νομοσχεδίου, το οποίο αφορά την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και φορολογικές ρυθμίσεις.
Με το άρθρο 70 του νομοσχεδίου, προβλέπεται η επιδότηση με την μορφή επιστροφής ενός ενοικίου. Το Κίνημά μας θεωρεί πως είναι ένα θετικό μέτρο και θα το υποστηρίξει, αλλά δεν πρέπει να αγνοούμε ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα στην αγορά ακινήτων και στο στεγαστικό πρόβλημα που δυστυχώς συνεχώς διογκώνεται.
Η αύξηση των ενοικίων στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι ένα από τα πιο έντονα συζητημένα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.
Σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες μεγάλες πόλεις παρατηρείται αύξηση από 30% έως και 50% σε σχέση με τα ενοίκια του 2018-2019. Σε Τουριστικές περιοχές και νησιά η αύξηση είναι ακόμα μεγαλύτερη, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και το κέντρο της Αθήνας (π.χ. Κουκάκι, Ψυρρή, Πλάκα), λόγω Airbnb και βραχυχρόνιων μισθώσεων, η αύξηση ξεπερνά ακόμα και το 60% με 70%. Στην Περιφέρεια αν και οι αυξήσεις είναι μικρότερες, σε κάποιες πόλεις όπως τα Χανιά, το Ηράκλειο ή η Πάτρα έχουν φτάσει και το 20% με 30%.
Με το μέτρο της επιστροφής ενός ολόκληρου ενοικίου, η μείωση της δαπάνης για τα νοικοκυριά θα ανέρχεται σε 8,3% σε ετήσια βάση. Όταν τα ενοίκια έχουν αυξηθεί υπέρμετρα και στα ποσοστά που αναφέρουμε παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι το μέτρο θα έχει μικρή επίπτωση για τους ενοικιαστές.
Σήμερα, στην εκλογική μου περιφέρεια στον Δυτικό τομέα Αθηνών, ένα Διαμέρισμα στο Περιστέρι ή στο Αιγάλεω των 70 με 75 τ.μ. μισθώνεται από 500 μέχρι 750 ευρώ, ανάλογα την κατάσταση του ακινήτου. Δηλαδή ένα νέο ζευγάρι που αμείβονται και οι δύο με τον κατώτατο μισθό των 880 ευρώ μικτά και 743 ευρώ καθαρά, θα δαπανήσουν σχεδόν το 40% με 50% του διαθέσιμου εισοδήματος τους μόνο το ενοίκιο!
Και μετά αναρωτιόμαστε για την υπογεννητικότητα και γιατί τα νέα ζευγάρια δεν τεκνοποιούν. Τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποιεί το Υπουργείο Εσωτερικών για το σύνολο του 2024, ο πληθυσμός της χώρας μας συρρικνώθηκε κατά 63.000 μόνο για ένα έτος.
Είναι φανερό πως το πρόβλημα της στέγασης θα αντιμετωπιστεί μόνο αν ανοίξουν τα κλειστά ακίνητα.
Το Κίνημά μας κατά την συζήτηση του Προυπολογισμού του 2025, είχε προτείνει την Επιβολή Τέλους με συντελεστή 1% επί της αντικειμενικής αξίας στα κενά ακίνητα ιδιοκτησίας τραπεζών και funds.
Επίσης, είχαμε προτείνει να τροποποιηθεί το πρόγραμμα Golden Visa και να αποσυνδεθεί από την αγορά ακινήτων, τουλάχιστον στα μεγάλα αστικά κέντρα και στα νησιά με μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Εναλλακτικά προτείναμε το πρόγραμμα Golden Visa να συνδεθεί με την αγορά κρατικών ομολόγων πάνω από 1 εκατ. ευρώ, ανάλογο πρόγραμμα εφαρμόζεται στην Ισπανία.
Με το άρθρο 71 του νομοσχεδίου, προβλέπεται η παράταση ισχύος της μείωσης του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων για ένα έτος, μέχρι την 31.12.2026. Το Κίνημά μας θεωρεί πως είναι ένα θετικό μέτρο και θα το υποστηρίξει, αλλά πιστεύουμε ότι για να αποδώσει το μέτρο χρειάζεται μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο, τουλάχιστον για τέσσερα χρόνια ακόμα, οπότε προτείνουμε την επέκτασή του μέχρι την 31.12.2030. Μην ξεχνάμε πως το κόστος ανακαίνισης και αναβάθμισης των κτιρίων έχει αυξηθεί υπερβολικά, οπότε θα πρέπει να δώσουμε τον αναγκαίο χρόνο ώστε οι ιδιοκτήτες των ακινήτων να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια και στη συνέχεια με το πέρας των εργασιών να μπορούν να ωφεληθούν από την εν λόγω διάταξη.
Με το άρθρο 72 του νομοσχεδίου, προβλέπεται η ετήσια οικονομική ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αφορά κυρίως την στήριξη των 250 ευρώ στους συνταξιούχους και σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, το οποίο θα καταβάλλεται κάθε Νοέμβριο.
Το Κίνημά μας θεωρεί πως είναι ένα μέτρο παρωδία, το οποίο είναι εκτός πραγματικότητας σε σχέση με το πρόβλημα της ακρίβειας που πλήττει τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και τους συνταξιούχους.
Η μείωση του εισοδήματος των συνταξιούχων στην Ελλάδα υπήρξε μία από τις πιο δραματικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης και των μνημονιακών πολιτικών.
Το 2010 ο μέσος όρος κύριας σύνταξης ήταν περίπου 1.200 €, ενώ σήμερα είναι κάτω από 850 €, με πολλές κατηγορίες (π.χ. αγρότες, ΟΓΑ) να λαμβάνουν ακόμη και κάτω από 500 €. Στις χαμηλοσυνταξιούχες ομάδες, μετά την κατάργηση του ΕΚΑΣ (2016-2019), η μείωση ήταν ακόμα πιο αισθητή.
Να θυμίσουμε ότι με το πρώτο μνημόνιο, η 13η και η 14η σύνταξη περιορίστηκαν σε 500 € τα Χριστούγεννα και σε 250 € το Πάσχα και 250 € δώρο άδειας, δηλαδή σύνολο 1.000 ευρώ, ενώ με το δεύτερο μνημόνιο καταργήθηκαν εντελώς. Αυτό που πραγματικά ενοχλεί τους συνταξιούχους είναι ότι η Κυβέρνηση της ΝΔ αρνείται ακόμα και την προοπτική επαναφοράς τους, έστω και των περιορισμένων δώρων που ίσχυαν κατά το πρώτο μνημόνιο.
Η επαναφορά της 13ης και της 14ης σύνταξης είναι ένα δίκαιο αίτημα, το οποίο δεν μπορεί να ξεπεραστεί με ένα ετήσιο επίδομα των 250 ευρώ.
Κλείνοντας, η τροποποίηση του ν. 4270/2014 αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης σύγχρονου, σοβαρού, κοινωνικά βιώσιμου και υποστηρικτικού προς την ανάπτυξη κράτους. Για εμάς το ζητούμενο δεν είναι μια επιτυχημένη λογιστική διαχείριση, όπως φαίνεται να επιδιώκει η κυβέρνηση της ΝΔ. Η χώρα μας δικαιούται ένα πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων που δεν θα την περιορίζει, αλλά την ενθαρρύνει να οικοδομήσει ένα καλύτερο, βιώσιμο μέλλον.
Το Κίνημά μας για τους παραπάνω λόγους θα καταψηφίσει το παρόν νομοσχέδιο επί της αρχής.
Σας ευχαριστώ.
ΓΙΑ ΤΑ ΟΣΑ ΑΝΕΦΕΡΕ Ο κ.ΒΟΡΥΛΛΑΣ ΕΙΧΑΝ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΕΙ ΣΤΟΙΧΕΙA ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ POLITICO ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΜΕ
Leave a Reply