Του Βασιλη Ταλαμαγκα
Το 2025 βρίσκει την ελληνική οικονομία σε μια κρίσιμη φάση επιβράδυνσης, με ανησυχητικές ενδείξεις ύφεσης σε βασικούς τομείς της παραγωγής. Ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς δείκτες της τρέχουσας κατάστασης είναι ο κλάδος των κατασκευών, ο οποίος, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), παρουσιάζει στασιμότητα και κάμψη, αποτυπώνοντας τη γενικότερη εικόνα της οικονομίας.
Το προηγούμενο διάστημα, ειδικά από το 2021 έως το 2023, ο κατασκευαστικός κλάδος παρουσίασε αξιοσημείωτη άνοδο, ενισχυμένος από τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και την αύξηση των δημοσίων έργων. Το 2024, η αξία παραγωγής στις κατασκευές έφτασε τα 15,7 δισ. ευρώ, υπερδιπλασιάζοντας τα επίπεδα του 2020. Ωστόσο, η θετική αυτή πορεία δεν διατηρήθηκε.
Το 2025, η εικόνα αντιστρέφεται. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα υποχωρεί, επηρεαζόμενη από την αύξηση του κόστους κατασκευής, την υψηλή αβεβαιότητα για το θεσμικό πλαίσιο (π.χ. ο νέος οικοδομικός κανονισμός – ΝΟΚ), την άνοδο των επιτοκίων και την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Παράλληλα, το ενδιαφέρον για επενδύσεις σε κατοικίες περιορίζεται, καθώς οι πολίτες αντιμετωπίζουν αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις και περιορισμένη πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση.
Αν και προβλέπεται ότι έργα υποδομής συνολικού ύψους 8,7 δισ. ευρώ θα κινητοποιηθούν εντός του 2025–2026, η εξάρτηση του κλάδου από τα δημόσια έργα και την κρατική χρηματοδότηση είναι έντονη. Αυτό καταδεικνύει τη διαρθρωτική αδυναμία του ιδιωτικού τομέα να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης. Η έλλειψη ισχυρών ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα των κατασκευών υπονομεύει τη βιωσιμότητα του κλάδου και, κατ’ επέκταση, της συνολικής οικονομίας.
Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι η αύξηση του ΑΕΠ για το 2025 θα περιοριστεί στο 2,2%, με χαμηλούς ρυθμούς αύξησης στην ιδιωτική κατανάλωση και τάσεις επιβράδυνσης σε βασικούς παραγωγικούς κλάδους. Η απασχόληση στις κατασκευές ενδέχεται να αυξηθεί ελαφρώς (από 210.000 σε περίπου 236.000 άτομα), ωστόσο αυτή η αύξηση δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τη γενικότερη επιβράδυνση της δραστηριότητας.
Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στον κατασκευαστικό τομέα παραμένει εύθραυστη, ενώ σημαντικό ποσοστό επιχειρήσεων εκτιμά ότι το οικονομικό περιβάλλον θα επιδεινωθεί περαιτέρω. Η διαρκής εξάρτηση από τις δημόσιες επενδύσεις και η αδυναμία του ιδιωτικού τομέα να σηκώσει το βάρος της ανάπτυξης, αποτελούν σοβαρές ενδείξεις μιας οικονομίας που μπαίνει σταδιακά σε φάση ύφεσης.
Ο κατασκευαστικός κλάδος, παραδοσιακά θερμόμετρο της οικονομίας, αποτυπώνει με σαφήνεια τις αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας το 2025. Η επιβράδυνση της ιδιωτικής δραστηριότητας, η υψηλή εξάρτηση από το δημόσιο και η έλλειψη προοπτικών για βιώσιμη ανάπτυξη ενισχύουν την εικόνα μιας οικονομίας που δεν κατάφερε να αξιοποιήσει πλήρως την περίοδο ανάκαμψης. Η ύφεση μπορεί να μην είναι απότομη, είναι όμως υπαρκτή – και ορατή στους τομείς που καθορίζουν το μέλλον της χώρας.
Leave a Reply