Ο κόσμος αντιμετωπίζει «κρίση πλαστικών» ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων, που πλήττει την υγεία από τη βρεφική ηλικία έως τα γηρατειά, προειδοποιεί νέα έκθεση.
Η παραγωγή πλαστικών έχει αυξηθεί περισσότερο από 200 φορές από το 1950 και επηρεάζει την υγεία σε κάθε στάδιο, από την εξόρυξη έως την απόρριψη, σύμφωνα με ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο The Lancet.
Τα πλαστικά αποτελούν «σοβαρό, αυξανόμενο και υποτιμημένο κίνδυνο» για την ανθρώπινη και πλανητική υγεία, σημειώνουν οι ειδικοί, τονίζοντας ότι η «κρίση πλαστικών» προκαλεί ασθένειες και θανάτους σε όλες τις ηλικίες και ευθύνεται για τουλάχιστον 1,5 τρισ. δολάρια ετησίως σε ζημιές που σχετίζονται με την υγεία.
Η κρίση τροφοδοτείται από τη ραγδαία αύξηση της παραγωγής πλαστικών, η οποία αναμένεται να σχεδόν τριπλασιαστεί ξανά μέχρι το 2060, ξεπερνώντας το 1 δισ. τόνους ετησίως. Η μεγαλύτερη άνοδος καταγράφεται στα πλαστικά μίας χρήσης, όπως μπουκάλια και συσκευασίες fast food.
Αποτέλεσμα είναι η εκτόξευση της ρύπανσης: 8 δισ. τόνοι πλαστικού ρυπαίνουν τον πλανήτη, από την κορυφή του Έβερεστ έως τα βαθύτερα ωκεάνια φαράγγια, ενώ λιγότερο από το 10% ανακυκλώνεται.
Η ανασκόπηση επισημαίνει ότι τα πλαστικά απειλούν ανθρώπους και περιβάλλον σε κάθε στάδιο: από την εξόρυξη των ορυκτών καυσίμων που τα συνθέτουν, μέχρι την παραγωγή, τη χρήση και την απόρριψή τους. Προκαλούν ατμοσφαιρική ρύπανση, έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες και διείσδυση μικροπλαστικών στον ανθρώπινο οργανισμό. Επιπλέον, τα πλαστικά που συσσωρεύονται στο περιβάλλον μπορούν να ενισχύσουν την εξάπλωση κουνουπιών που μεταφέρουν ασθένειες.
Η έκθεση δημοσιεύθηκε λίγο πριν από τον έκτο και πιθανότατα τελευταίο γύρο διεθνών διαπραγματεύσεων για μια νομικά δεσμευτική παγκόσμια συνθήκη για τα πλαστικά. Περισσότερες από 100 χώρες στηρίζουν την επιβολή ορίου στην παραγωγή, ενώ πετροκράτη όπως η Σαουδική Αραβία αντιδρούν έντονα.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Πίλιπ Λάντριγκαν από το Boston College, τόνισε:
«Γνωρίζουμε πλέον πολλά για το εύρος και τη σοβαρότητα των επιπτώσεων των πλαστικών στην υγεία και το περιβάλλον. Οι συνέπειες πλήττουν ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες, ειδικά τα βρέφη και τα παιδιά, και επιβαρύνουν την κοινωνία με τεράστιο οικονομικό κόστος».
Πάνω από το 98% των πλαστικών παράγεται από πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα, με ενεργοβόρα διαδικασία που εκλύει ισοδύναμο 2 δισ. τόνων CO₂ τον χρόνο – περισσότερες εκπομπές από τη Ρωσία. Πάνω από τα μισά μη διαχειριζόμενα πλαστικά απόβλητα καίγονται υπαίθρια, εντείνοντας τη ρύπανση.
Περισσότερες από 16.000 χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται στα πλαστικά, πολλές εκ των οποίων συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο αποβολών, πρόωρων και νεκρών γεννήσεων, συγγενών ανωμαλιών, καρκίνου στην παιδική ηλικία και προβλημάτων γονιμότητας. Μικροπλαστικά έχουν εντοπιστεί σε αίμα, εγκέφαλο, μητρικό γάλα, πλακούντα, σπέρμα και μυελό των οστών.
Παρά την εικόνα του ως «φθηνού» υλικού, το πλαστικό είναι στην πραγματικότητα εξαιρετικά δαπανηρό αν υπολογιστεί το κόστος στην υγεία. Εκτίμηση για τρεις μόνο χημικές ουσίες σε 38 χώρες ανεβάζει τη ζημιά στο 1,5 τρισ. δολάρια ετησίως.
Η νέα ανάλυση αποτελεί την πρώτη σε μια σειρά εκθέσεων που θα παρακολουθούν συστηματικά τις επιπτώσεις των πλαστικών.
Πηγή: theguardian.com
Leave a Reply