Ράπισμα για την ελληνική δικαιοσύνη και την κυβέρνηση

Η Λάουρα Κοβέσι, Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας , με μια σκληρή και αποκαλυπτική δήλωση σχετικά με τη Σύμβαση 717, έριξε φως στις σοβαρές ευθύνες γύρω από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Μιλώντας δημόσια, δεν δίστασε να πει πως «εάν η σύμβαση είχε εκτελεστεί στην ώρα της και σωστά, η τραγωδία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί». Πρόκειται για μία δήλωση-ράπισμα προς την ελληνική Δικαιοσύνη, τους θεσμούς και τις κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν το κρίσιμο αυτό έργο τα τελευταία χρόνια.

Η περίφημη Σύμβαση 717, που υπεγράφη το 2014, αφορούσε την εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης στο βασικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας. Είχε χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το 2016, όμως όχι μόνο δεν ολοκληρώθηκε, αλλά παρέμεινε σε καθεστώς καθυστερήσεων και παρατάσεων για εφτά ολόκληρα χρόνια. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά η Κοβέσι: «Επτά χρόνια, κανένας δεν είδε τίποτα!».

Η αναφορά της δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας. Θεωρεί ότι υπήρξε οργανωμένη αποτυχία εποπτείας και ελέγχου, που εκτείνεται από την πολιτική ηγεσία, τις δημόσιες υπηρεσίες, μέχρι και τη δικαστική εξουσία. Δεν υπήρξαν έγκαιρες αντιδράσεις, δεν επιβλήθηκαν ποινικές ρήτρες για τις παρατάσεις, και οι καθυστερήσεις δεν οδήγησαν σε ουσιαστικές παρεμβάσεις.

Ειδικότερα  σκληρή υπήρξε η Κοβέσι για τη δικαστική αδράνεια. Παρά τις ορατές καθυστερήσεις και τους κινδύνους για τη δημόσια ασφάλεια, δεν κινήθηκαν έγκαιρα οι προβλεπόμενες διαδικασίες για να διασφαλιστεί η υλοποίηση του έργου. Αντίθετα, παρατηρήθηκε μια γενικευμένη ανοχή. Η Κοβέσι επεσήμανε ότι «η διαφθορά και η κακοδιαχείριση σκοτώνουν» — φράση με ιδιαίτερο βάρος, αφού στη συγκεκριμένη περίπτωση, κόστισαν ανθρώπινες ζωές.

Η τραγωδία των Τεμπών, που συγκλόνισε το πανελλήνιο, φέρνει ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα των πολιτικών ευθυνών. Η σύμβαση πέρασε από τις κυβερνήσεις Σαμαρά, Τσίπρα και Μητσοτάκη, χωρίς ποτέ να ολοκληρωθεί εντός χρονοδιαγράμματος. Οι ευθύνες είναι διαχρονικές και διακομματικές. Ωστόσο, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, επί της οποίας συνέβη η τραγωδία, δεν μπορεί να αποφύγει την κριτική για το γεγονός ότι —παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις— δεν προχώρησε στον απαιτούμενο έλεγχο και την επιτάχυνση του έργου.

Παράλληλα, η κοινοβουλευτική διερεύνηση περιορίστηκε σε επιφανειακές αναλύσεις, χωρίς να αποδοθούν ουσιαστικές ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα. Το άρθρο 86 του Συντάγματος περί ευθύνης υπουργών δημιουργεί έναν θεσμικό φραγμό στην απονομή δικαιοσύνης, τον οποίο επεσήμανε και η ίδια η Ευρωπαία Εισαγγελέας.

Η παρέμβαση της Λάουρα Κοβέσι, δεν είναι μια απλή νομική παρατήρηση. Είναι μια κραυγή αγωνίας απέναντι σε ένα σύστημα που απέτυχε να προστατεύσει τους πολίτες του. Η ελληνική δικαιοσύνη και οι πολιτικοί θεσμοί οφείλουν πλέον όχι μόνο να αναλάβουν τις ευθύνες τους, αλλά και να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει άλλο “Τέμπη” στο μέλλον.